Visie
Wat gebeurt er
Toekomstvisie 2.0
Nadat het bestuur in 2022 een eerste versie van de toekomstvisie had gepubliceerd zijn we verder gegaan met het uitwerken van die visie.
Middels De Grote Hortus Dag is gediscussieerd met bezoekers en informatie opgehaald voor een gedetailleerde versie van de visie.
Deze visie 2.0 is gereed en in te zien of downloaden.
Leden en andere belangstellenden die meer willen weten over onze toekomstvisie zijn welkom op de bijeenkomst die wij organiseren op zaterdag 25 november vanaf 14:00 uur (inloop vanaf 13:30 uur) in het Chinese theehuis. Daar vertellen we meer over de toekomstvisie en kunnen vragen worden gesteld. Toegang gratis voor leden van de Vriendenvereniging, € 5,- voor anderen. Wil je komen? Geef je dan bij voorkeur op via dit formulier of anders via de standaard contact gegevens.
De eerdere schetst voor de toekomst is voor de beeldvorming nog steeds valide en staat hieronder.
De Hortus als hotspot van Natuur, Duurzaamheid en Biodiversiteit.
Visie van het bestuur van de Vriendenvereniging.
Ziehier de visie van het bestuur van de Vriendenvereniging van de Hortus Haren op de toekomst van de Hortus. Wij zien goede mogelijkheden voor de realisatie van een samenhangende en waardevolle omgeving in en rondom de Hortus waarin Natuur, Duurzaamheid en Biodiversiteit een centrale rol spelen. We schetsen onze visie aan de hand van een toekomstbeeld van de Hortus. Verder bespreken we het potentieel dat de Hortus heeft om dit toekomstbeeld te realiseren, en noemen we mogelijke partners met wie de Hortus kan samenwerken. Hierbij maken we dankbaar gebruik van ideeën van onze leden, met name Roel Strijkstra.
Toekomstbeeld
Het is een mooie, zonnige dag. 's Morgens gaat de Hortus open om de vele bezoekers te ontvangen. Zij komen om te wandelen, te genieten van de natuur, de ruimte en de rust, iets lekkers te eten of te drinken, maar ook om wat op te steken en inspiratie te vinden.
Wandelend door de Hortus zie je veel mensen genieten op de bankjes die overal in de Hortus staan. In de prachtig gerenoveerde Chinese tuin is een trouwerij gaande in het Theehuis. Een schoolklas beklimt de Rotstuin ernaast, bezig met vragen en opdrachten. In de nieuwe energieneutrale subtropische kas doet een groep studenten onderzoek aan een proefopstelling bij de regenwatertank. Andere groepen leerlingen en studenten bestuderen de biodiversiteit en het gedrag van de vlinders bij de proefvelden voor klimaatbestendige en natuurinclusieve landbouw.
Een gezelschap senioren volgt met de app op hun mobiele telefoon een wandeling door de Hortus. Bij de voedselarme plas maken zij foto's van de beelden van de Beeldententoonstelling in een natuurlijke omgeving. In de Laarmantuin is het rustig: als je geluk hebt, zie je er tussen de bomen een ree of een eekhoorn. De Hondsrugtuin is voor een groep scholieren met devices voor virtual en augmented reality veranderd in een ijstijdlandschap waarin mammoeten en holenberen rondstruinen.
In Restaurant De Plantage, gespecialiseerd in lokale producten van biologische landbouw, wordt veel geluncht en gedineerd. In de keuken en de bediening werken mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het nieuwe Voorlichtingscentrum BioDivers, waarin ook de collectie van het Nanninga-Natuurmuseum is opgenomen, verschaft de bezoekers informatie, tips en adviezen over hoe zelf duurzaamheid en biodiversiteit in eigen omgeving te vergroten. In de Hortuswinkel worden goede zaken gedaan, waarbij de vele natuurboeken, planten, zaden en pakketten met handige duurzaamheidstools gretig aftrek vinden.
Intussen werken de medewerkers samen met veel vrijwilligers aan het onderhoud en de ontwikkeling van de Hortus. Zij worden daarbij geassisteerd door leerlingen van hoveniers- en tuinbouwopleidingen die stage lopen, en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het podium voor het muziekoptreden van gisterenavond wordt opgeruimd, en er wordt gewerkt aan de voorzieningen voor het Kinderfestival waar komend weekeinde duizenden jonge bezoekers verwacht worden.
Weer buiten voel je je rustig, blij met alle opgedane kennis en geïnspireerd om in je eigen omgeving aan de slag te gaan!
Het huidige potentieel van de Hortus
Wat heeft de Hortus in huis om dit toekomstbeeld te realiseren? Ten eerste zijn omvang: 15 hectare, en daarmee de op één na grootste hortus van Nederland (alleen het Nationaal Bomenmuseum Gimborn in Doorn is groter: 29 hectare). Die ruimte herbergt gebieden met onvervangbare, blijvende waarde: de Laarmantuin (inclusief arboretum en pinetum), de Chinese tuin, de rotstuin, de Hondsrugtuin en de voedselarme plas. Deze gebieden vormen het fundament van de biodiverse basis van de Hortus.
Daarnaast is een aantal gebieden van de Hortus gewijd aan projecten op lange of korte termijn, zoals de vlinder/bijenweide en de akkers met historische graansoorten. Hier is ruimte voor nieuwe projecten: proeftuinen en proefvelden die aansluiten op belangrijke thema's zoals stikstofproblematiek, hittestress, waterberging, energietransitie en duurzaamheid. Dergelijke proeftuinen kunnen bezoekers op weg helpen bij de inrichting van hun eigen tuin, maar bv. ook ontwerpers van zonneparken bij het integreren van panelen met natuurlijke elementen.
Kijken we vanuit het perspectief van Natuur en Biodiversiteit, dan zien we de volgende sterke punten van de Hortus:
- Kennis. De medewerkers en vrijwilligers van de Hortus hebben veel kennis opgebouwd over wat er groeit en bloeit in de Hortus. Deze kennis kan goed gebruikt worden voor het ontwikkelen van educatieve onderwijsprogramma’s op alle niveaus. De Hortus is ook een platform voor kennisuitwisseling voor gespecialiseerde plantkundigen en ecologen, en biedt scholen mogelijkheden voor interessante buitenlessen.
- Ecologische waarde. De grote verscheidenheid aan planten van de Hortus vormt een rijke habitat voor insecten (vlinders, bijen, hommels, libellen), vissen, amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren (zoals eekhoorns en reeën). De beschikbare ruimte maakt het mogelijk om de waarde van biodiversiteit in veel aspecten onder de aandacht te brengen.
- Gezondheidswaarde. De natuurlijke en diverse omgeving van de Hortus draagt bij aan de gezondheid van zijn bezoekers. Het helpt bij het herstellen van stress, zet aan tot sociaal contact, draagt bij aan een optimale ontwikkeling van kinderen, stimuleert tot bewegen en bevordert persoonlijke ontwikkeling en zingeving.
Meer over de sterke punten van de Hortus is te vinden in de volgende rapporten:
- Perspectieven, opgesteld door ecologisch onderzoekbureau Altenburg en Wymenga in opdracht van de Stichting Behoud Groene Hortus (SBGH) en Vriendenvereniging. Hierin wordt een overzicht gegeven van de vele botanische en ecologische waarden van de Hortus in relatie tot zijn maatschappelijke en sociale context.
- Vitamine Groen, waarin het SBGH-bestuur aangeeft hoe goed de Hortus en de Chinese tuin als erfgoed aansluiten bij de nota Groenplan Vitamine G van de gemeente Groningen.
Mogelijke partners
Met welke organisaties kan de Hortus in synergie deze toekomstvisie realiseren? Allereerst natuurlijk de Gemeente Groningen als nieuwe eigenaar, in het bijzonder de programma's Leefkwaliteit en Energie, Stadsbeheer & Standsontwikkeling. Daarnaast organisaties met verwante doelstellingen, zoals:
- het Groninger Landschap
- het Instituut voor Natuureducatie
- de Natuur- en Milieufederatie
- de Stichting Landschapsbeheer Groningen
- Duurzaam Haren
- Land van Ons
De Hortus, de Biotoop en deze organisaties zouden een Voorlichtingscentrum BioDivers kunnen realiseren op het terrein van Hortus en Biotoop. Een dergelijk bolwerk op het gebied van natuur en biodiversiteit kan andere partijen verlokken om aan te haken. Educatieve en andere programma’s, ontwikkeld door partijen in het Voorlichtingscentrum BioDivers, kunnen in de Hortus worden gerealiseerd en beleefd.
Daarnaast is samenwerking mogelijk op het gebied van natuur en duurzaamheid met organisaties als expertisecentrum EnTranCe (energietransitie), de Hanzehogeschool en de RUG.
Ten slotte lijkt het verstandig om op zoek te gaan naar partners en sponsoren die bereid zijn de Hortus financieel te steunen. Bij voorkeur organisaties en bedrijven met doelstellingen die aansluiten bij die van de Hortus, zodat zij actief betrokken kunnen worden bij projecten in de Hortus. Voor hen kan de naamsbekendheid die zij via de Hortus verkrijgen aantrekkelijk zijn.